تبیین روابط علی- معلولی عوامل موثر برتوسعه ظرفیت نوآوری در فرارسی فناورانه صنایع غذایی منتخب ایران با رویکرد دنپ

نوع مقاله : نوآوری(سیاست‌های نوآوری، ظرفیت نوآوری، اکوسیستم نوآوری، نظام نوآوری، تحقیق و توسعه، . . . .)

نویسندگان

1 دانشجو دکتری سیاستگذاری علم وفناوری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر

2 استاد گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه مازندران

3 استاد دانشکده علوم اقتصاد واداری، دانشگاه مازندران، بابلسر

4 گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران

چکیده

فرارسی فناورانه بنگاه‌ها به معنای توسعه فناورانه بنگاه متاخر در راستای کاهش فاصله فناورانه از بنگاه‌های پیشرو است. در همین راستا، ظرفیت نوآوری، ظرفیت بالقوه بنگاه برای انجام فعالیت‌های نوآورانه است که صنایع غذایی با هدف بهبود رقابت‌پذیری فناوری ، نیاز دارد در هریک از مراحل فرارسی، ظرفیت های نوآورانه خود را از طریق کسب توانمندی جدید یا ارتقا توانمندی‌های موجود و سیاستگذاری‌ها اعمال کند تا بیشترین منافع را برای خود و کشور به همراه داشته باشند. هدف پژوهش حاضر، تبیین روابط علی- معلولی عوامل موثر برتوسعه ظرفیت نوآوری جهت فرارسی فناورانه صنایع غذایی منتخب ایران است. پژوهش از نوع کاربردی و با توجه به مدل ارائه شده، توسعه ای نیز محسوب می‌شود. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از تکنیک فراترکیب، عوامل موثر از متن منابع منتخب (41 مقاله) در بین سال‌های 1990- 2021استخراج شد و41 کد، 9 مفهوم و 3 مقوله شناسایی شدند. سپس با بهره‌گیری از تکنیک دنپ، الویت‌گذاری، روابط بین عوامل، میزان تاثیرگذاری و تاثیر‌پذیری عوامل صورت پذیرفت. در این پژوهش،5 شرکت مختلف صنعت غذایی در 3 استان گیلان، مازندران و تهران بررسی شدند که برای جمع آوری داده ها، با استفاده از نمونه‌گیری گلوله برفی، 14 خبره دانشگاه و صنعت غذایی منتخب ‌که‌ 12 نفر از آن‌ها به پرسشنامه دیمتل مبتنی بر فرایند تحلیل شبکه (DANP) پاسخ دادند. نتایج این تحقیق حاکی از بیشترین وزن در معیارها به ترتیب عوامل توانمند‌سازی ساختاری، عوامل توانمندسازی دانشی، عوامل سیاستگذاری‌نهادی و در زیر معیارها به منابع انسانی اختصاص گرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Explaining the cause-effect relationships of factors affecting the development of innovation capacity in the technological transition of selected food industries of Iran with the approach of DNP

نویسندگان [English]

  • Nasim Alizadeh 1
  • Mahmood Yahyahzadehfar 2
  • Hassan Ali Aghajani 3
  • Javad Soltanzadeh 4
1 PhD Candidate, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Iran.
2 Professor, Faculty of Economics and administrative Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
3 Professor, Faculty of Economics and administrative Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
4 Department of Industrial Management, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
چکیده [English]

Technological catch-up refers to the technological development of the latecomers to reduce the technological distance from the leading; developing innovation capacity can facilitate this path. The current research aims to explore the cause-effect relationships of influential factors of innovation capacity development for the technological catch-up in selected Iranian food industries. In this research, first by using Meta-synthesis, effective factors were extracted from the text of selected sources (41 articles) between 1990-2021 and 41 codes, 9 concepts and 3 categories were identified. Then, by using the Denap technique, prioritization, relationships between factors, the degree of influence and effectiveness of factors were done. For this purpose, data are gathered based on the DANP questionnaire from 14 experts in Gilan, Mazandaran, and Tehran provinces using snowball sampling. The results indicate that The most influential factors are structural empowerment, knowledge empowerment, and institutional policy. Also, the most effective sub-factors are consulting institutions and thinking centers, government, strategic management, organizational factors, and technological learning. Investment institutions, human resources, R&D, open innovation, and knowledge management are the most efficient.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Innovation capacity
  • Technological Catch-up
  • DANP

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 12 مرداد 1402
  • تاریخ دریافت: 23 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 03 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 17 خرداد 1402